Twee afgewisselde levensverhalen geven een veelzijdig beeld van de meedogenloze samenleving in Nigeria.
De Nigeriaanse schrijfster Ayòbámi Adébáyò schetst in haar roman 'Alles wat had kunnen zijn' ('A Spell of Good Things') twee parallelle levens: van een jongen in een gezin dat tot armoede vervalt en een jonge vrouw uit een rijke zakenfamilie met een succesvolle carrière als arts. Uit hun afgewisselde verhalen doemt een veelzijdig en gelaagd beeld op van de enerverende en meedogenloze samenleving in Nigeria.
De manier van vertellen heeft ook iets schetsmatigs en dat blijft lang zo in deze roman, die op de longlist voor de Britse Booker Prize staat. Een zelfbewuste leerkracht wordt van de ene op de andere dag ontslagen samen met duizenden collega's. Hij sluit zich depressief op in een slaapkamer. Zijn zoon moet van de particuliere school af omdat er geen geld meer is. Moeder en kinderen moeten op den duur zelfs uit bedelen.
In het andere verhaal gaat het een invloedrijk zakenman voor de wind; hij kan zijn kinderen geven wat ze maar willen. Zijn dochter, de tweede hoofdpersoon, is een zelfstandige, getalenteerde en knappe vrouw. Ze gaat trouwen met de even knappe zoon van een andere rijkaard. Die vader heeft politieke ambities: gouverneur van de deelstaat worden. Zo ver het voorspelbare deel van de roman. Maar dan komt er een draai.
Met een gemene klap komt de ware aard van de kersverse echtgenoot boven. Tegelijkertijd raakt de zoon uit het arme gezin verstrikt in een jeugdige knokploeg van een gewetenloze politicus. Dit zijn verreweg de beste en indringendste passages van Adébáyò's roman. Ze schiep twee boeiende personagers, met elk een fascinerende zus. Als de levens van de twee hoofdpersonen elkaar kruisen, volgt een gewelddadige, afschuwelijke ontknoping.
Ayòbámi Adébáyò: 'Alles wat had kunnen zijn'. Vertaald uit het Engels door Elvira Veenings. Uitgeverij Signatuur. Euro 26,99.
Zie ook het artikel van Sakiru Adebayo over dit boek: 'Ayọ̀bámi Adébáyọ̀’s new novel is a modern Nigerian tragedy about the rich and the poor'.
