Amsterdam, November 2024
Onlangs verschenen: The Complicit Camera
[English text below]
Zodra een foto het publieke domein betreedt, lijken de oorspronkelijke intenties van de maker uit het zicht te verdwijnen. Zo ontstaat een beeldeconomie, meer dan een beeldcultuur. En die cultuur wordt nog steeds gedomineerd door witte en westerse percepties.
De verbeelding van het Afrikaanse continent is een ‘goed’ voorbeeld van veelvuldige vertekening. In het fotoboek The Complicit Camera onderwerpt Pieter van der Houwen zijn op dit continent geschoten beelden aan een diepgravend onderzoek. Hij reageert met dit boek op een groeiend aantal oproepen van zwarte makers en activisten aan witte collega’s tot kritische reflectie op het eigen werk. Hoe raakte Van der Houwen’s fotografie ondergeschikt aan de agenda’s van redacties, ngo’s, de hulpindustrie en bedrijven? Aan de hand van 33 beelden vertelt Van der Houwen een persoonlijk en toegankelijk verhaal over de representatie van het Afrikaanse continent in westerse media – niet zelden een uitdrukking van frames gebaseerd op oude, versleten Europese percepties.
Dit boek is verplichte lees- en kijkvoer voor mensen met interesse in en betrokkenheid bij ontwikkelingen in Afrikaanse landen. Beeldmakers, journalisten, reizigers, hulpverleners, leergierigen in de Afrikanistiek of dekolonisatieprocessen kunnen hun begrip van een complex en veelkleurig continent verdiepen dankzij het fascinerende beeldmateriaal en de begeleidende teksten. Reis met de auteur terug naar de oorspronkelijke verhalen die zo vaak verloren gingen in het repeterende metrum van overbelaste newsrooms en naar donaties vissende do-gooders.
De Liberiaans-Nederlandse schrijver Vamba Sherif schrijft in een essay dat hij aan The Complicit Camera bijdroeg: “An image should be a collaboration between the photographer and the subject so as to avoid being complicit in the construction of otherness. (…) The book is a colourful and vibrant canvas that captures, as only photography can, powerful moments, each with a story to tell.”
Ook schrijver Adriaan van Dis enthousiast over de publicatie: Wat kunnen mensen - en andere witte aan de weg timmeraars zoals ik - hier veel van leren! Door jezelf lastige vragen te stellen, je kwetsbaar op te stellen. Herken de vertekening van een in ongelijkheid gedrenkte wereld. Kijk, zoals Pieter van der Houwen in dit zo relevante boek, kritisch naar je eigen praktijk. Je bent nooit te oud of te jong om jezelf te verbeteren.”
In 2015 liep Pieter van der Houwen enige tijd mee bij het in Lagos gevestigde reclamebureau Insight Communications. “De schellen vielen van mijn ogen”, herinnert hij zich. “Lang had ik gedacht dat het ‘afro-pessimisme’ dat ik met mijn fotografie wilde weerspreken duidde op een gemeenschappelijk probleem van zowel Europeanen als Afrikanen. Maar het is óns probleem. Racisme en paternalisme zijn óns probleem, het probleem van een witte westerse wereld. Voor de creatieve makers in dit bedrijf speelde Europa geen enkele rol. Ik werd tamelijk hardhandig verlost van het misverstand dat wij het middelpunt van het heelal zijn. Maar wat bleek? Bij het vormgeven van reclamecampagnes in het Yoruba of het Igbo hadden de Nigeriaanse reclamemakers helemaal geen tijd voor ons. Toen dit allemaal tot me doordrong, wilde ik op onderzoek uit, ook naar mijn eigen werk. Ik wilde ontdekken hoe zelfoverschatting vaak leidend was geweest, ook aan de scheve voorstellingen die mijn opdrachtgevers regelmatig in elkaar knutselden.”
Over het boek
Beeld en tekst Pieter van der Houwen
Essay Vamba Sherif
Vormgeving Erik Kessels
Aantal pagina’s 256
ISBN/EAN 978-90-824262-3-6
Noot voor de redactie: Pieter van der Houwen is woonachtig en werkzaam in Glasgow. Hij is beschikbaar voor toelichting en interviews. Wilt u contact met de fotograaf en/of (pdf of hard copy) recensie exemplaar ontvangen, maak dan contact via This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.. Voor downloadbare beelden, recensies en meer, klik hier.
Over ZAM: Het boek is een publicatie van ZAM Magazine. We zijn een Engelstalig, online platform van 1200+ Afrikaanse creatieven in de (onderzoeks)journalistiek, fotografie, kunst en opinie. ZAM is tevens de organisator van de jaarlijkse Nelson Mandela Lezing in het Internationaal Theater Amsterdam.
Recently published: The Complicit Camera
As soon as a photograph enters the public domain, the original intentions of its maker seem to disappear from sight. This creates an image economy, more than an image culture. And that culture is still dominated by white, Western perceptions.
The depiction of the African continent is a ‘good’ example of frequent distortion. In the photo book The Complicit Camera, Pieter van der Houwen subjects his images shot on the continent to an in-depth investigation. With this book, he responds to a growing number of calls by black creatives and activists for white colleagues to reflect critically on their own work. How did Van der Houwen's photography become subservient to the agendas of editorial boards, NGOs, the aid industry and corporations? Using 33 images, Van der Houwen tells a personal and accessible story about the representation of the African continent in Western media - not infrequently an expression of framing based on old, worn-out European perceptions.
The Complicit Camera is compulsory reading and viewing for those with an interest and involvement in transition in African countries. Image-makers, journalists, travellers, aid workers and those eager to learn about African studies or decolonisation processes can deepen their understanding of a complex and multicoloured continent thanks to the fascinating imagery and accompanying texts. Let the author take you back to the original stories behind these images that so often get lost in the repetitive metre of overloaded newsrooms and do-gooders fishing for donations.
In an essay contributed by the Liberian-Dutch writer Vamba Sherif to The Complicit Camera, Sherif writes: ‘An image should be a collaboration between the photographer and the subject so as to avoid being complicit in the construction of otherness. (...) The book is a colourful and vibrant canvas that captures, as only photography can, powerful moments, each with a story to tell.’
Writer Adriaan van Dis also enthused about the publication: 'What can people - and other whites like me trying to make a difference - learn from this! The answer lies in asking yourself tough questions, making yourself vulnerable. Recognise and see the distortion of a world soaked in inequality. Like Pieter van der Houwen in this oh so relevant book, look critically at your own practice. You are never too old or too young to improve yourself.’
In 2015, Pieter van der Houwen spent some time at the Lagos-based advertising agency Insight Communications. ‘The blinkers fell from my eyes,’ he recalls. ‘For a long time, I had thought that the ‘Afro-pessimism’ I wanted my photography to reflect indicated a common problem of both Europeans and Africans. But it is OUR problem. Racism and paternalism are our problem, the problem of a white Western world. For the creatives in this ad agency, Europe played no role whatsoever. I was rather harshly relieved of the misconception that we are the centre of the universe. What transpired is that when designing advertising campaigns in Yoruba or Igbo, Nigerian ad makers had no time for us at all. When all this dawned on me, I wanted to investigate more, including in my own work. I wanted to discover how self-aggrandisement had often been leading, especially when Western clients regularly cobbled together skewed representations from my work.’
About the book
Image and text Pieter van der Houwen
Essay Vamba Sherif
Design Erik Kessels
Number of pages 256
ISBN/EAN 978-90-824262-3-6
Note to editors: Pieter van der Houwen lives and works in Glasgow. He is available for comment and interviews. If you would like to contact the photographer and/or receive a pdf or hard copy for review, please contact us at This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.. For downloadble images, reviews and more, click here.
About ZAM: The Complicit Camera is a ZAM Magazine publication. ZAM is an English-language, online platform of 1200+ African creatives in (investigative) journalism, photography, art and opinion. ZAM is also the organiser of the annual Nelson Mandela Lecture at the International Theatre Amsterdam.
